Thung Lũng Không Tên (Cực Phẩm)

Tôi tình cờ gặp Sơn trong một chuyến đi viết ở một tỉnh vùng cao. Tôi đã làm việc hai ngày trên một đồn điền cà phê và cao su. Theo báo cáo của lãnh đạo nông trường, cơn sốt đào vàng vẫn đang hoành hành trên vùng đất này. Ngay trong khuôn viên trang trại có những thung lũng bị bọn đào vàng đào bới, gây khó khăn lớn cho sản xuất và đời sống của người lao động.

Nghe vậy, máu nghề nổi lên, tôi yêu cầu đi quan sát ở một thung lũng nào đó. Sau những phút giây lưỡng lự, cuối cùng người quản lý trang trại cũng đồng ý và ủy quyền tài xế chở tôi đi. Đó là một thanh niên trạc ba mươi tuổi, xương xóc nhưng nhanh nhẹn. Theo lời giới thiệu, anh ta tên là Sơn. Trước lúc chúng tôi xuất hành, Quản lý trang trại bắt tay tôi và nói:
- Nếu ko có anh Sơn có nhẽ tôi đã ko dám cho anh vào, cũng vì lý do an toàn. Chỉ sợ họ nhìn gà thành cuốc, tưởng mình buôn vàng rồi chơi game thì mệt lắm!…
Sau đó, ông quay sang Sơn và nói với anh ta:
- Nếu tiện, anh có thể ghé qua nhà cô đó thăm cô đó. Xin gửi lời chào trân trọng!…
Chúng tôi xuất hành từ sáng sớm. Sơn nhanh chóng đi trước. Trên những tuyến đường có nhiều gai nhọn, anh dùng dao rạch đường cho em. Sơn là người ít lời, nhưng hai mươi cây số đường rừng đủ để chúng tôi mở lòng với nhau. Lúc câu chuyện trở thành thân tình, tôi vui vẻ hỏi:
- Phải chăng Sơn rất giỏi võ nên được Giám đốc tin tưởng?
Sơn cười hiền.
- No ở đâu. Nhưng tôi đã có kinh nghiệm ở thung lũng vàng. Tôi từng là một thợ đào vàng ...
Ngừng lại một tẹo, anh đó nói thêm:
- Người ta mới biết rằng, lúc con người bị dục vọng đồng tiền thu hút thì mọi đạo đức đều bị giày xéo ...
Bằng linh cảm nghề nghiệp, tôi hiểu rằng chàng trai này đã có một cuộc đời đầy hóc búa. Và tôi đã ko nhầm. Trong chuyến đi đó, Sơn đã kể cho tôi nghe về những thay đổi trong cuộc đời anh đó….

***

Hồ Chí Minh cuối những năm 80

Phần I: Trở về
Trong một căn hộ nhỏ.
Cặp sách và túi sơn bước vào cổng với tiếng bước chân thân thuộc. Lúc đi ngang qua một căn hộ, anh ta ngừng lại và hỏi người phụ nữ tóc bạc đang ngồi ở ngưỡng cửa:
- Chú Năm. Bạn khỏe chứ?
Người phụ nữ tên Năm ngửng đầu lên. Cô đó ngạc nhiên trong giây lát, rồi nhỏ giọng kêu lên:
- Chúa ơi!… Con là… Đàn ông?…
Sơn cười.
- Bạn đã thay đổi nhiều chưa?
- Nhưng… tôi nghe mọi người nói…
Cô do dự. Sơn gật đầu xác nhận điều cô ko muốn nói:
- Đúng rồi! Tôi vừa mới ra khỏi Trại ...
Bà Năm trợn mắt nhìn Sơn. Theo cô, Sơn vẫn chỉ là một chàng trai hiền lành - Thậm chí hơi nhút nhát trước đây chứ ko phải một người khắc khổ với cách ăn nói thẳng thắn như hiện thời. Đó là lý do vì sao cô đó rất xấu hổ ko biết phải nói gì. Hiểu được điều đó, Sơn chủ động chuyển sang một khía cạnh khác:
- Tuấn đâu rồi chú? Anh đó có vợ con chưa?
Ba Năm thở dài.
- Vợ chồng anh đó sống ở Quận 5… Đã có hai con. Cuộc sống của họ cũng khó khăn ..
Sơn gật đầu.
- Vậy đó… Nhanh quá. Hãy nói về nó vào lúc khác. Làm ơn cho tôi về nhà ..
Sau đó, anh ta bước thẳng đi. Lúc đó, bà Năm chợt nhớ ra điều gì đó. Cô nhanh chóng đứng dậy gọi anh. Nhưng sau đó cô đó đổi ý và ngồi xuống. Cô lặng lẽ nhìn theo bóng vía nhanh nhẹn của Sơn khuất dần dưới chân cầu thang với ánh mắt thương hại ...
Tới chân cầu thang, Sơn gặp một bà lão xách xô quần áo đi xuống. Anh gật đầu chào. Nhưng lúc nhìn rõ mặt anh, bà cụ vội cúi mặt tránh. Tuy nhiên, lúc Sơn bước lên cầu thang, ánh mắt nghi ngờ của cô vẫn dõi theo anh.
Trong lúc đó, Sơn lên thẳng tầng 3. Anh tiến tới cánh cửa màu xanh có dãy số màu trắng: 312. Trong giây lát anh yên lặng. Những ngày ở trong trại giam, nhiều đêm anh mơ thấy mình đang đứng trước cánh cửa thân thuộc này. Bên trong có mẹ, Thủy, chị gái và nhiều đồ vật thân thuộc. Ồ! đã ba năm. Sơn vẫn nhớ rất rõ vẻ mặt sững sờ của mẹ mình trong phòng xử án lúc bản án của anh được đọc ra trong yên lặng tới nghẹt thở. Cô ngồi yên, hai mắt mở to, bất động nhìn thẳng vào anh. Trong suốt cuộc đời, Sơn sẽ ko bao giờ quên được vẻ ngoài của mình lúc đó.
Kìm nén một hơi dài, Sơn vươn tay gõ nhẹ vào cửa…

*
* *

Đồng thời đó, một bầu ko khí thất thường đang diễn ra tại sân của khu chung cư này. Những người làm biếng tụ họp thành một nhóm, thì thầm với vẻ nghiêm túc. Riêng bà lão gặp Sơn ở chân cầu thang thì vô cùng náo nhiệt. Cô khua tay múa chân, kể cho mọi người xung quanh biết cô đã “phát hiện” ra Sơn như thế nào! Một ông già chống gậy trong tay và nói cứng ngắc:
- Coi chừng những kẻ vượt ngục! Báo cảnh sát ngay tức khắc!…

*
* *

Sơn bồn chồn đứng ngoài. Có tiếng bước chân lạch cạch, rồi cánh cửa mở ra. Một người phụ nữ lạ mặt xuất hiện:
- Bạn đang tìm người nào vậy?
Sơn bối rối. Anh đã ko sẵn sàng để trả lời một câu hỏi tương tự trong nhà riêng của mình. Nhưng bộc lộ đó của anh đó được hiểu theo một khía cạnh khác. Người phụ nữ nhướng mày cảnh giác - lần này bằng một giọng gay gắt hơn:
"Ngươi tìm người nào tới đây?"
Mãi tới lúc đó Sơn mới tỉnh dậy và hỏi:
- Xin lỗi!… Tôi muốn hỏi bà Tư?
- Cô đó chết rồi! -mặt lạnh giọng đáp-Từ ba năm trước!
Như ko tin vào tai mình, anh ngờ ngạc hỏi lại:
- Bạn nói gì? Bà Tú?… Nhưng vì sao ko?
- Cô đó chết rồi! -Nhưng với một giọng nói ko thân thiện- Tôi nghe nói rằng cô đó bị ốm hay sao đó. Tôi mới chuyển tới đây hai năm trước. Mọi người ở đây nói lại[IMG]Bà chết vì đau buồn cho đứa đàn ông cả của mình. Tên đó đang ở trong tù!
Vậy… Thủy thì sao! Đàn ông đã thề
- Sau lúc bà Tư mất, bà đó đi kinh tế mới ở Kon Tum hay Đắk Lắk, tôi ko biết.
Nói xong, như chợt nhớ ra, cô nhìn thẳng vào mắt Sơn:
- Nhưng… bạn đối với họ như thế nào?
Sơn ko trả lời. Một làn sương mù dày đặc dường như vừa mới bay lên, che khuất mọi thứ. Anh nặng nề trở mình, loạng choạng đi lên cầu thang. Người phụ nữ bĩu môi xem:
- Có điều!… Ko nói được cảm ơn lần nữa!
Nói xong, cô đóng sầm cửa lại.